Dwa lata opieki koordynowanej. Pacjenci zabrali głos
Dwa lata po wprowadzeniu opieki koordynowanej Fundacja My Pacjenci – wraz z Polskim Towarzystwem Medycyny Rodzinnej, Porozumieniem Zielonogórskim, Stowarzyszeniem IFIC Polska oraz Związkiem Pracodawców Opieki Integrowanej Opartej na Wartości (SPOIWO) – przestawiła wyniki badań zadowolenia pacjentów.
Opieka koordynowana działa dwa lata
Opieka koordynowana została wprowadzona placówkach podstawowej opieki zdrowotnej 1 października 2022 r. W jej ramach j lekarz POZ współpracuje z lekarzami specjalistami, pielęgniarką i dietetykiem. Zajmuje się profilaktyką, diagnozowaniem, leczeniem i edukacją pacjenta na temat wybranych chorób w pięciu ścieżkach: kardiologicznej (nadciśnienie tętnicze, niewydolność serca, choroba niedokrwienna serca, migotanie przedsionków), diabetologicznej, pulmonologiczo/alergologicznej (POCHP, astma, endokrynologicznej (niedoczynność tarczycy, guzki pojedyncze/mnogie) i nefrologicznej.
Realizacja świadczeń w opiece koordynowanej odbywa się na postawie działania w tzw. Indywidualnym Planie Opieki Medycznej, który lekarz POZ ustala razem z pacjentem.
Jak oceniają pacjenci?
Autorzy opracowania piszą, że pacjenci z chorobami przewlekłymi (cukrzyca, kardiologia, nefrologia, endokrynologia) podkreślali, że opieka koordynowana znacząco wpływa na bycie poinformowanym i informacja ta jest dostosowana do indywidualnych potrzeb danego pacjenta – ponad 78 proc. ankietowanych stwierdziło, że podczas opracowania Indywidualnego Planu Medycznego wszystkie ich potrzeby zostały uwzględnione. Placówki POZ realizujące opiekę koordynowaną zapewniają pacjentom dostęp do badań diagnostycznych (np. EKG, echo serca) w kilkakrotnie krótszym czasie niż kolejka do nich w AOS – np. EKG średnio 2,5 tygodnia vs 16 tygodni poza opieką koordynowaną
Bardzo pozytywnie oceniany jest koordynator leczenia, badani podkreślają, że mogą się z nim skontaktować i efektywnie pomaga on w procesie diagnostyki (ponad 91 proc. respondentów potwierdza obecność koordynatora, 97 proc. jest zadowolonych z jakości świadczeń, jakie otrzymują). Opieka koordynowana w dłuższej perspektywie wpływa także na efektywne utrzymanie w terapii (adherence), aspekt prawidłowego i regularnego zażywania leków również pojawił się w omawianym badaniu.
Kolejki się skróciły
Satysfakcja z korzystania z opieki koordynowanej jest bardzo wysoka, co wskazuje na fakt, że jest to usługa oczekiwana, potrzebna i spełniająca oczekiwania pacjentów – ponad 67 proc. pacjentów z prawdopodobieństwem równym 10 (skala 1 do 10) poleciłoby to świadczenie innym.
„Model opieki koordynowanej został wdrożony w odpowiedzi na potrzebę poprawy skuteczności opieki nad coraz większą liczbą pacjentów z chorobami przewlekłymi i wielochorobowością. U podstaw tego modelu leży zmiana paradygmatu z udzielania pomocy w sytuacjach epizodycznych, w kierunku podejścia długofalowego i zapobiegawczego. Wdrażanie opieki koordynowanej to proces, który cały czas trwa. Po dwóch latach od wdrożenia, skala sukcesu jest imponująca: 38 proc. placówek POZ realizuje opiekę koordynowaną, obejmując tym samym 48 proc. populacji Polski” – ocenia prof. Agnieszka Mastalerz – Migas, Pełnomocnik MZ ds. wdrożenia opieki koordynowanej.
„To budujące, że da się wprowadzić świadczenie, które odpowiada potrzebom pacjentów, zwiększając ich podmiotowość w systemie. Tak dobre oceny pacjentów i wysoki stopień satysfakcji lokują opiekę koordynowaną wśród najbardziej efektywnych budżetowo świadczeń z perspektywy płatnika, a co istotne – wpływa także ona na zmniejszenie kolejek w AOS” – powiedziała Magdalena Kołodziej, Prezes Fundacji My Pacjenci.
Co jeszcze trzeba zmienić?
Uczestnicy badania odpowiadali też na pytania dotyczące potrzeb i zmian w opiece koordynowanej. Pacjenci apelowali o zwiększenie dostępności opieki koordynowanej w mniejszych miejscowościach oraz wprowadzenia dodatkowych świadczeń, takich jak opieka psychologiczna, neurologiczna i rehabilitacja. Ponad połowa Polaków nadal nie ma dostępu do opieki koordynowanej.
„Opieka koordynowana to nowa jakość opieki w podstawowej opiece zdrowotnej. Jako lekarze, specjaliści medycyny rodzinnej, możemy szerzej wykorzystać nasze kompetencje w opiece nad pacjentami chorymi przewlekle. Od początku wdrożenia koordynacji w naszych poradniach odczuwamy satysfakcję z samorealizacji zawodowej widząc, jak skraca się droga pacjenta do postawienia rozpoznania i wdrożenia leczenia, a także dostępność do monitorowania leczenia i w razie potrzeby konsultacji specjalistycznej” – ocenia Tomasz Zieliński z Porozumienia Zielonogórskiego.
„Należy jednak zwrócić uwagę, że pomimo olbrzymiego sukcesu początku wdrożenia opieki koordynowanej w Polsce to jednak wciąż ponad połowa pacjentów nie ma możliwości skorzystania z tej formy opieki. Ministerstwo Zdrowia oraz Narodowy Fundusz Zdrowia powinni podjąć działania pozwalające włączać kolejne podmioty POZ do opieki koordynowanej, niwelując identyfikowane bariery” – dodaje.
„Opieka koordynowana pozwala nie tylko lepiej zaopiekować się pacjentem, ale też pozwala ograniczyć koszty świadczeń, a także poprzez zmniejszenie obciążenia AOS docelowo zmniejszy kolejki do poradni specjalistycznych oraz ograniczy hospitalizacje” – podsumowuje Zieliński.